Trung Hoa Du Ký – Ngày 4: Lệ Giang

Ngày 4: đi làng Bạch Sa, thăm Mộc Vương Phủ (Lệ Giang), lên Vạn Cổ Lầu

Trở lại với bạn đọc ở bài viết ngày thứ 4, cũng là ngày cuối chơi thăm Lệ Giang ở góc trời Vân Nam 🙂 Du khách đến Lệ Giang ngoài việc dạo chơi trong phố cổ thường đi chơi các vùng phụ cận như:

– Làng Bạch Sa (Baisha village): khoảng 12km hướng Bắc Lệ Giang, có thể thuê xe đạp (10-15RMB/xe/ngày) hoặc thuê taxi đi. Làng Bạch Sa chính là Bạch Sa cổ trấn xưa, vốn là kinh đô cũ của vương quốc Nạp Tây (Naxi kingdom) trước đây khi người Nạp mới di cư đến vùng này, theo thời gian đã mai một đi nhiều. Nếu ai đó muốn tạm lánh khỏi không khí ồn ã của Lệ Giang thì có thể đi làng Bạch Sa, tìm hiểu thêm về cuộc sống thường nhật của người bản xứ trước khi nó bị thương mại hoá 😀

– Shangri-la (Zhongdian, hay Trung Điện): cái tên Shangri-la có thể gây tò mò lớn cho bất cứ khách du lịch nào chắc bởi nó gắn liền với một thế giới tâm linh xa xôi được hư cấu qua vô số tiểu thuyết giả tưởng về đất Phật huyền bí … thực ra Shangri-la ở Vân Nam có tên cũ là Zhongdian (Trung Điện), vốn là 1 ngôi làng nhỏ nằm cách Lệ Giang 5 tiếng chạy xe về phía Bắc. Người Trung Quốc do nắm bắt được tâm lý của du khách nên vào năm 1997 đã đổi tên Trung Điện thành Shangri-la và đó là một chiến thuật thông minh Shangri-la giờ đã trở thành điểm đến quen thuộc của du khách phương xa đi Vân Nam. Tuy Trung Điện có thể không thực sự huyền bí sâu xa như người ta mong đợi, nhưng đúng như Jane Wyatt nói “luôn có một mảnh đất thiêng liêng như thế trong tim mỗi chúng ta!” điều đó lý giải vì sao cái tên “Shangri-la” luôn đi kèm với những điều đặc biệt. Với người viết, mảnh đất huyền bí đó nằm ở cực Tây Trung Quốc, cách Lệ Giang hơn 1000km về phía Tây, ẩn mình trong làn sương mù của dãy Himalayas xa xăm … một mặt trời Tây Tạng đã sáng từ thế kỷ thứ 7, hơn 1300 năm về trước …

– Hổ Khiêu Hiệp (Tiger Leaping Gorge): Hẻm núi hổ nhảy nằm cách Lệ Giang 60km về phía Bắc, được coi là hẻm núi hiểm trở nhất thế giới thu hút những ai ưa mạo hiểm, nơi đây vách núi dựng đứng, trên đầu trời xanh như ngọc, dưới chân là vực sâu hun hút, nước xoáy tung bọt trắng xóa. Từ hẻm núi này cũng có thể ngắm khúc quanh đầu tiên của Dương Tử Giang vào trung thổ, để chinh phục Hổ Khiêu Hiệp sẽ cần ít nhất 2 ngày 🙂

Do thời gian có hạn nên người viết chỉ chọn sáng đi Bạch Sa trấn, chiều về Lệ Giang thăm Mộc Phủ, đêm bay đi Thành Đô, Tứ Xuyên ^^

Bạch Sa trấn

Cổng chính vào làng Bạch Sa: sẽ phải trả tiền 30RMB/người 😀 nếu không muốn mất tiền thì có thể đi vòng ra đường làng (phía bên trái cổng) nhưng tất nhiên đường đi sẽ dài và khó thăm quan hơn

Nếu như Lệ Giang đẹp thơ mộng và cuốn hút du khách thì người anh em của nó, Bạch Sa, có phần thua sút hơn về “nhan sắc”. Khách đến Bạch Sa có cảm giác như lần giở trang sách cũ về văn hóa người Nạp Tây, một xứ sở mẫu hệ bao đời chưa thay đổi, người phụ nữ vẫn gánh vác vai trò trụ cột trong gia đình, đời sống tần tảo phụ thuộc vào tự nhiên …

Một sáng thường nhật ở Bạch Sa trấn:

Chữ tượng hình của văn hóa Đông Ba Nạp Tây, hiểu sơ sơ là: trong làng có người làm ruộng, có người làm thuốc, có người trồng màu, thức ăn chính là dê bò gà

Baisha có nhiều quán ăn gia đình với món ăn truyền thống của người Nạp Tây, du khách có thể ghé bất cứ quán nào để thử, nhớ gọi món trà Naxi 😛 người viết ăn trưa ở một quán nhỏ (không biết tên gì :D), ông chủ hiếu khách, thức ăn đậm đà, trà núi uống rất ngon và mát, mỗi tội giá không rẻ tẹo nào; tranh thủ chụp ảnh sân nhà luôn ^^

Ăn uống no nê xong là chạy khỏi làng Bạch Sa, bạn đọc nếu có dịp ghé Vân Nam chắc là không nên đến đây 😉 Sau 15 phút đi xe đã trở lại quảng trường trung tâm Lệ Giang, tranh thủ nháy vài tấm ảnh rồi tìm đường đến Mộc Phủ:

Du khách có thể mua những tấm thẻ nhỏ như thế này để ghi tên mình kèm theo điều ước rồi treo ở quảng trường, số lượng thẻ treo giờ chắc đã vài chục nghìn tấm 🙂

Mộc Phủ (Mu Fu)

Vài nét lịch sử nơi này: Mu Fu đã có lịch sử gần 500 năm tuổi, trước kia là vương phủ của Mộc thế tộc ở Lệ Giang được nhà Minh ban cho tên hiệu. Truyền kỳ kể thủ lĩnh họ Mộc vì kỵ húy, chữ Mộc mà đóng khung xung quanh sẽ thành chữ Khốn, nên đã không cho xây tường thành bao quanh Lệ Giang, vì thế nơi đây trở thành phố bốn phương với kiến trúc độc đáo không tường bao 🙂

Mu Fu nằm ở phía Nam trên bản đồ cổ trấn, từ quảng trường trung tâm đi mất khoảng 15 phút, quanh co vòng vèo men theo con suối nhỏ, du khách sẽ đến được Mu Fu, vé vào cửa là 45 RMB/người. Đường vào phủ:

Cổng chính:

Sau cổng chính có đặt quầy bán vé 😀

Mu Fu dài cả thảy gần 400m có cấu trúc chữ Quốc (国) cực kỳ chặt chẽ, đi từ trước ra sau chia làm 5 khu ngay ngắn: tiền điện, chính điện, hậu điện, nhà hội đồng, nhà thờ tổ; đồng thời hai bên là hai dãy hành lang nối dài chạy xuyên suốt toàn phủ. Cấu trúc này còn được gọi Nội công Ngoại quốc, tức là bên trong thì giống chữ Công (工) còn tổng thể bao ngoài thì giống chữ Quốc (国); là kiểu kiến trúc dễ gặp ở chùa Thầy (Hà Tây) hay chùa Mía – Sùng Lâm Tự (Đường Lâm). Mỗi gian điện đều nguy nga rộng lớn xây theo lối chồng diêm 2 tầng 8 mái, riêng chính điện 12 mái; các mái đều như đầu đao uốn cong không cách điệu, vươn cao sắc nhọn, chạm trổ màu sắc theo phong cách cao nguyên bắt mắt. Cả Mu Fu toát lên một vẻ bề thế uy nghi, chẳng thế mà người ta gọi nơi đây là Tử Cấm Thành của Vân Nam 🙂

Ảnh tiền điện với sân chầu rộng lớn:

Chính điện:

Hậu điện:

Phía sau hậu điện là khu hội đồng, với sân khấu ngoài trời phục vụ cho việc vui chơi giải trí xem hát ngày xưa:

Đặc biệt Mu Fu còn có hành lang dẫn lên một ngôi chùa nhỏ (chắc là nhà thờ tổ ngày xưa) dựng trên quả đồi thấp phía sau, đường đi lên chùa đẹp như tranh; lên đến nơi có thể quay lại ngắm toàn cảnh Mu Fu:

Công viên đồi Sư Tử (Lion Hill Park):

Mộc Phủ được xây theo hướng Đông, lưng dựa vào Đồi Sư Tử, nắng chỉ dột vào trưa còn về chiều râm mát. Từ phía sau Mu Fu có đường lên công viên, giá vé vào công viên là 15 RMB/người, du khách sẽ được ngắm Vạn Cổ Lầu (Wang gu Lou), đây cũng là nơi cao nhất ở Lệ Giang cho phép người ta nhìn toàn cảnh thị trấn.

Đường lên Vạn Cổ Lầu cao và khá mệt, nhất là sau khi đã đi hết một vòng Mu Fu, nhưng lên đến đỉnh đồi thì quả là bõ công, ngước mắt ngắm lầu mà lòng rung động ❗ Vạn Cổ Lầu có cấu trúc bảo tháp, cao hơn chục trượng, đỏ rực trong nắng chiều, lầu chia làm 5 tầng, cửa mở tứ phương, mỗi cửa vào đều có thạch sư trấn hai bên:

Bên trong lầu là cả một sự phô diễn về nghệ thuật sắc màu và kiến trúc, đặc biệt mái vòm tinh xảo trang trí hình rồng nuốt mây rất ấn tượng:

Leo đến tầng thượng của Vạn Cổ Lầu, du khách có thể thưởng thức cái thú toạ sơn quan cổ trấn trong cái lạnh tê người 🙂 Từ đây có thể nhìn bao quát ra toàn bộ Lệ Giang, ngắm núi Ngọc Tuyết Long xa xa trong mây, ngắm Đông Thành đã 800 năm tuổi, thấy sự giao thoa giữa cái cũ và cái mới đang diễn ra từng ngày dưới chân đồi. Ai đó đặt tên cho nơi này là Vạn Cổ Lầu quả là có con mắt tinh đời! đứng trên cao ngắm nhìn từng mái nhà Lệ Giang đã xám màu thời gian tự hỏi phải chăng người nơi đây cũng đã bao phen leo đồi Sư Tử để nhìn về quá khứ tộc Nạp Tây, ôn cố tri tân về một vương quốc Đông Ba của tổ tiên mới đó mà đã nghìn năm tuổi …

Nghe kể rằng con gái Nạp Tây mặc áo da dê, trên vai áo luôn đính bảy viên đá hay ngọc nhỏ tượng trưng cho các tinh tú trên trời và được gọi là “khoác sao đội trăng” (phi tinh đái nguyệt). Còn tộc Nạp Tây có câu ngạn ngữ: “Tay khéo không bằng tâm khéo, dáng đẹp không bằng mắt đẹp” (thủ xảo bất như tâm xảo, mạo mỹ bất như nhãn tịnh), mà “mắt đẹp” ở đây ngụ ý là có cái nhìn hay ý tưởng đẹp ^^ Giá trị tinh thần độc đáo đó lại được hun đúc mạnh mẽ thêm giữa lòng mảnh đất xinh đẹp, chả trách Joseph Rock ngày xưa đã bị cuốn hút và gắn bó cuộc đời ông với mảnh đất Vân Nam suốt 29 năm …

… Nắng chiều đã nhuộm vàng Lệ Giang, lững thững đi xuống đồi Sư Tử, men theo những con đường lát đá để trở về cổ trấn, chụp thêm vài tấm hình cuộc sống Lệ Giang trước lúc lên đèn:

Quà lưu niệm Lệ Giang:

Ngày thứ hai ở Lệ Giang đã kết thúc, lịch trình tiếp theo là đêm bay về Tứ Xuyên để sáng hôm sau thăm thú Thành Đô (Chengdu). Rời cổ trấn mà lòng bâng khuâng, có trở lại hay không thì hãy để thời gian trả lời; nhưng ấn tượng về Đại Nghiên trấn – Lệ Giang thị trên cao nguyên Quý Châu nơi thượng nguồn sông Kim Cát (Dương Tử) thì thật khó phai nhòa, quả là đẹp miên man cổ kính mê đắm lòng người! Người viết chợt có liên tưởng đến tác phẩm Ngân Thành Cố Sự của nhà văn Lý Nhuệ, câu chuyện kể về đô thị Ngân Thành giả tưởng nơi người dân ấm no nhờ khai thác muối mỏ, làm thịt trâu, bán bánh phân trâu … hạng người thôi thì đủ cả, chỉ thiếu có anh hùng, cứ tưởng chừng như vôi vữa nhưng hóa ra lại xây nền cho lịch sử. Phải chăng Lý Nhuệ lấy cảm hứng từ một Vân Nam đa sắc đa tộc, từ những cổ trấn như Đại Nghiên để xây dựng nên thế giới Ngân Thành trong văn của ông, giống như mảnh đất Cao Mật xưa đã chắp bút cho Mạc Ngôn vậy?

Tạm biệt Lệ Giang, tạm biệt Vân Nam … đường ra sân bay Lệ Giang xa 20km, tối hun hút không một ánh đèn, gió cao nguyên thổi vi vút ngoài trời, đến được sân bay mới thở phào nhẹ nhõm, lên máy bay không ngoái lại một lần … gần một giờ đồng hồ sau đã đáp xuống Tứ Xuyên … hẹn bạn đọc trong bài viết ngày 5 khám phá Thành Đô 🙂

Trung Hoa Du Ký – Ngày 3: Lệ Giang

Ngày 3: khám phá Lệ Giang cổ trấn, công viên Hắc Long Đàm và núi Ngọc Long Tuyết Sơn

Sáng ngày thứ 3, mới hơn 7h mà mặt trời đã chan hòa khắp mọi góc phố, xua tan cái giá lạnh ban đêm, cả trấn Lệ Giang rùng mình thức dậy trong nắng sớm và trời trong xanh văn vắt 🙂 Trước khi cùng bạn đọc khám phá Lệ Giang, như thường lệ, người viết dành đôi dòng viết về lịch sử mảnh đất này ^^

Toàn bộ thành phố Lệ Giang thực ra rất rộng lớn, nó bao gồm khu đô thị mới (New Town), Đại Nghiên (Dayan) cổ trấn, Thúc Hà (Shuhe) cổ trấn, và Bạch Sa (Baisha) cổ trấn. Thành cổ Lệ Giang hay Lệ Giang cổ trấn hay đô thị cổ Lệ Giang mà người đời vẫn hay nhắc đến chính là Đại Nghiên cổ trấn. Đại Nghiên có nghĩa là Nghiên mực lớn, có thể xem đây là cách ví von thi vị nhưng rất chính xác của người xưa bởi nơi này giống như một nghiên mực khổng lồ, nước từ trung tâm chảy theo những con mương nhỏ len lỏi đến mọi nơi trong thành cổ, tạo nên một trấn cổ có một không hai của Trung Quốc cũng như toàn thế giới. Còn chữ Lệ Giang có nghĩa là dòng sông đẹp, tượng trưng cho một phần không thể thiếu trong cuộc sống của người dân nơi đây, đó là nước. Sông Ngọc Hà (Jade Water) mang cái tinh khiết của núi non, chảy quanh thành cổ, chia nhỏ Lệ Giang thành vô vàn ốc đảo, nối nhau bằng 354 chiếc cầu đá; cấu trúc phức hợp đó làm cho Lệ Giang càng trở nên độc đáo trong con mắt khách du lịch.

Người ta ví Lệ Giang như Venice của phương Đông, nhưng người viết cho rằng như vậy là khập khiễng và chỉ đúng về bề nổi mà thôi ❗ Nếu như Venice gồng mình lên chống chọi với sự xâm thực của nước biển thì Lệ Giang hoàn toàn ngược lại. Cổ trấn này vươn mình dưới chân núi Ngọc Long, đón nhận cái ưu ái trời trao, mỗi ngôi nhà trong thành cổ đều trồng dương liễu rủ bóng xuống dòng nước nhỏ chạy quanh, tạo nên cảnh đầu ghềnh dương liễu, cuối ghềnh nước trong, vẻ đẹp dịu dàng pha màu cổ tích đó đã qua bao thế kỷ chắc chắn vượt xa với cái nhân tạo còn quá trẻ của nước Ý 😀 Nếu muốn so sánh thì có lẽ gọi Lệ Giang là Tô Châu của cao nguyên sẽ xứng tầm hơn 😛

Lệ Giang được xây vào thời Tống – Nguyên, đến nay đã hơn 800 năm tuổi, cấu trúc đô thị cổ vẫn gần như vẹn nguyên so với ban đầu làm cho giá trị lịch sử và văn hóa của Lệ Giang càng rõ nét hơn. Người có công lớn đưa Lệ Giang nói riêng và Vân Nam nói chung đến với thế giới bên ngoài là nhà thực vật học Áo Joseph Rock (1884 – 1962) 🙂 Ông là người đã cống hiến 27 năm (1922 – 1949) nghiên cứu về hệ động thực vật cũng như con người, lịch sử, văn hóa, ngôn ngữ của vùng Tây Nam Trung Quốc này. Những tài liệu quý hiếm kèm theo khám phá vĩ đại ông để lại được coi là nền móng đầu tiên để thế giới biết đến một Vân Nam – Tứ Xuyên đầy sắc màu trong lòng Trung Hoa rộng lớn. Công trình nghiên cứu về văn hóa Đông Ba (Dongba) hay Từ điển ngôn ngữ Nạp Tây (Naxi) của Rock đến ngày nay được đánh giá là những bằng chứng sống sinh động và đầy đủ nhất về tộc người đã di cư đến Vân Nam hơn 1400 năm về trước. Bằng chiếc máy ảnh phim của mình, Joseph Rock đã ghi lại những dấu ấn lịch sử của vùng đất này từ những năm 1920, so với bây giờ cảnh vật hoàn toàn không đổi khác là mấy! Có 1 trang web khác khá thú vị In the footsteps of Joseph Rock đã theo dấu chân Rock đi qua từng vùng của Tây Nam Trung Quốc nhằm so sánh ngày ấy – bây giờ, bạn đọc có thể tham khảo thêm 🙂

(Lệ Giang năm 1920, ảnh chụp bởi Joseph Rock)

Câu chuyện Rock khám phá mảnh đất Tây Nam Trung Quốc làm người Việt Nam thấy có nét thân quen, hay chính là năm 1893 khi bác sĩ Yersin đã góp công khám phá cao nguyên Lâm Viên để ngày hôm nay chúng ta có một Đà Lạt nên thơ đó hay sao!

Lan man cũng đã đủ dài, bây giờ xin cùng bạn đọc khám phá Lệ Giang. Nhìn vào bản đồ Lệ Giang, có những điểm nhấn sau:
– Đi bộ trong phố cổ, hướng đến chợ trung tâm (Square Market), rồi đi ra quảng trường trung tâm (People’s Square) ở tâm bản đồ.
– Nếu đi tiếp lên hướng Bắc là công viên Hắc Long (Black Dragon Park): bên trong là hồ Hắc Long Đàm (Black Dragon Pool) và Ngũ Phụng Lầu (Five Phoenix Hall)
– Phía Tây Nam bản đồ là Mộc Phủ (Mu Fu, hay Mu Family Maison): đây là nơi ở của thủ lĩnh thị tộc lớn nhất Lệ Giang, giờ đã thành viện bảo tàng nổi tiếng nhất ở Lệ Giang.
– Sau lưng Mộc Phủ là Công viên Đồi Sư Tử (Lion Hill Park): trên đỉnh của nó Vạn Cổ Lầu (Wanggu Lou, hay Looking at the Past Pavilion), là nơi cao nhất ở Lệ Giang cung cấp cái nhìn bao quát toàn cảnh về cổ trấn cũng như khu đô thị mới.
– Đi xa khỏi Lệ Giang khoảng 14km là làng Bạch Sa (Baisha village), chính là Bạch Sa cổ trấn ngày xưa, giờ là một ngôi làng cổ nhỏ và yên tĩnh hơn Lệ Giang. Khách du lịch thường hay thuê xe đạp để đi giữa Lệ Giang và Bạch Sa.
– Cách Lệ Giang 30km là núi Ngọc Long Tuyết Sơn (Yulongxue Shan, hay Jade Dragon Snow Mountain) cũng là điểm đến thường xuyên của mọi du khách.

Về phần người viết khám phá Lệ Giang được chia làm 2 ngày. Ngày đầu bao gồm cổ trấn, công viên Hắc Long, và xem màn trình diễn Ấn tượng Lệ Giang (Impression Lijiang) ở chân núi Ngọc Long Tuyết Sơn. Ngày thứ hai là đi thăm làng Bạch Sa rồi trở lại thăm Mộc Phủ của Lệ Giang và leo đồi Sư Tử (ngày hai sẽ được đăng chi tiết trong số tới) 😀

Cổ trấn lúc mặt trời lên:

Chú ý: mỗi du khách thường phải mua Vé bảo tồn phố cổ (Old Town Preservation fee) giá 80 RMB/người. Vé này không bắt buộc, nhưng nếu muốn tham quan một số nơi sẽ bị hỏi vé. Vé có thể mua ở các quầy thông tin du lịch (Tourism Information board) trong cổ trấn.

Khoan thai đi bộ trong phố cổ, hít thở không khí buổi sớm trong lành, du khách có thể thưởng thức bữa sáng kiểu Nạp Tây (22 RMB) hay đơn giản là mua bánh bao chay hoặc ngô luộc bên đường. Con đường dẫn đến chợ trung tâm và quảng trường trung tâm phố cổ sẽ đông dần lên …

Người Lệ Giang tin rằng nước sẽ mang lại điều tốt lành, nên nước chảy từ núi về đến bánh xe nước sẽ chia làm 3 dòng chính chảy vào bên trong cổ trấn. Quang cảnh nơi đây:

Từ bánh xe nước, hướng tây sẽ đi ra khỏi cổ trấn và vào khu đô thị mới, còn hướng bắc là dẫn vào công viên Hắc Long Đàm (Black Dragon Park). Công viên này vào cửa miễn phí, nhưng du khách phải có vé bảo tồn phố cổ, nếu không thì có thể mua ở cửa công viên. Đường vào công viên:

Bên trong công viên, trái với cái tên Hắc Long, là cả một thế giới sống động sắc màu đẹp tươi vô cùng, ở đây dường như thời gian ngừng trôi … hàng cây lá vàng lá xanh rợp bóng, nước chảy róc rách như lụa, mặt hồ nước trong vắt nhìn thấy đáy, mái ngói đỏ xanh chen chúc, cột sơn son thếp vàng …

Trung tâm của công viên là Hồ Hắc Long Đàm (Black Dragon Pool), là nơi luôn xuất hiện trong mọi bài viết về Lệ Giang cũng như website, bưu thiếp …. thu hút mọi du khách đến ngắm nhìn và chụp ảnh. Từ năm 1920 khi những tấm ảnh đầu tiên về Hắc Long Đàm được thế giới biết đến qua con mắt của Joseph Rock, nơi đây không mấy đổi thay, xin cùng bạn đọc thưởng ngoạn:

(Hồ Hắc Long năm 1920, ảnh chụp bởi Joseph Rock)

(Hồ Hắc Long năm 2009, ảnh chụp bởi YILKA)

Mặt hồ trong sáng như gương, xa xa ngọn núi Ngọc Long Tuyết Sơn nổi bật lên với đỉnh núi quanh năm tuyết phủ, như một nét chấm phá thiên tạo vào bức tranh sơn thủy hữu tình này. Vì thế cũng dễ hiểu nếu nơi đây luôn là lựa chọn số một cho việc chụp ảnh mẫu hay ảnh cưới ^^

Cá trong hồ:

Người ta nói rằng nước trong Hồ Hắc Long có 2 màu: từ phía Nam nhìn thì nước hồ màu xanh, còn từ phía Bắc nhìn thì nước hồ lại có màu vàng, hai vùng nước này tuy nối liền nhưng cá giữa hai nơi không bao giờ qua lại. Có đến tận nơi nhìn tận mắt mới hiểu cách nói ví von này 🙂

Tiếp tục đi vòng quanh hồ, du khách có thể vào thăm Ngũ Phượng Lầu (Five Phoenix Hall) đậm màu Phật giáo hay bảo tàng Văn hóa Đông Ba Nạp Tây (Museum of Naxi Dongba Culture)

Tham quan Hắc Long Đàm cần khoảng nửa ngày để du khách có thể đi bộ hết và chụp ảnh 🙂 xong xuôi rồi thì đích đến tiếp theo sẽ là núi Ngọc Long Tuyết Sơn (Jade Dragon Snow Mountain). Núi này nằm cách Lệ Giang 35km, có thể đi xe buýt số 7 ở gần tượng đài Mao Trạch Đông trong khu phố mới (10RMB/người) hoặc thuê xe taxi hay xe tải nhỏ của người địa phương để đến núi (20RMB – 40RMB).

Nếu bạn đọc theo dõi cuốn Lonely Planet – China sẽ thấy thông tin về núi Ngọc Long khá lộn xộn, mong là bài viết này sẽ giúp bạn đọc có cái nhìn rõ ràng hơn 😀 Núi Ngọc Long nói chính xác là một quần thể núi lớn mà nổi bật nhất là đỉnh Ngọc Long (cũng giống như đỉnh Phan Xi Păng trong dãy Hoàng Liên Sơn hay ngọn Everest trong dãy Himalayas vậy). Để vào được quần thể núi này, du khách phải trả 80RMB/người tại trạm thu phí. Từ trạm thu phí này đi sâu vào 14km nữa là điểm dừng đầu tiên mà người ta tổ chức trình diễn “Ấn tượng Lệ Giang”. Tiếp tục đi xe vài km nữa sẽ đến điểm dừng thứ hai gọi là Hải Bằng (Dry Sea Meadow), du khách có thể đi cáp treo (giá 170RMB) lên độ cao 3100m vốn là vùng hồ cạn hơn 2 thế kỷ. Điểm dừng thứ ba trên lộ trình xe là Vân Sơn Bằng (Cloud Fir Meadow), ở đây du khách có thể đi cáp treo (giá 160RMB) lên độ cao 4500m rồi từ đó trèo lên tiếp để ngắm nhìn khung cảnh rộng lớn xung quanh. Điểm dừng cuối cùng và xa nhất (hơn 60km từ Lệ Giang) là Mao Ngưu Bằng (Yak Meadow), ở đây cáp treo rẻ nhất (60RMB) và sẽ lên độ cao 3500m; các tour du lịch từ Việt Nam đi Lệ Giang đều có địa điểm này trong danh sách 😉 Bản thân người viết không có ý định chinh phục độ cao nên không đi hết các vùng sâu trong núi mà chỉ dừng ở điểm đến thứ nhất để xem ‘Impression Lijiang’ ^^

Đường vào núi Ngọc Long cực đẹp, hai bên là thảo nguyên mùa đông, mặt trời đứng bóng, ánh nắng chói chang, nhiệt độ ngoài trời khoảng 15 độ, vì chênh lệch độ cao nên tai hơi ù và chóng mặt ít nhiều do không khí loãng. Biển báo sức khỏe, made in Chinese style 😀

Đôi nét về màn trình diễn Ấn tượng Lệ Giang: ‘Impression Lijiang’ là màn trình diễn hoành tráng với sự tham gia của 500 vũ công và 200 ngựa giữa sân khấu đá dựng ngoài trời ở độ cao hơn 3000m so với mực nước biển, lấy phông nền trực tiếp chính là đỉnh núi tuyết Ngọc Long, tái hiện lại cuộc sống cũng như những nét lịch sử văn hóa độc đáo của người Lệ Giang 🙂 Đạo diễn của ‘Impression Lijiang’ không ai khác chính là Trương Nghệ Mưu (Zhang YiMou), cha đẻ của những kiệt tác màn bạc Trung Hoa như Anh hùng (Hero), Thập diện mai phục (House of flying daggers). Màn trình diễn này được ông và cộng sự Fan Yue và Wang Chaoge thai nghén trong nhiều năm nhằm quảng bá và vinh danh cho nền văn hóa nghìn năm tuổi của Lệ Giang nói riêng và Vân Nam nói chung. Ngoài ‘Impression Lijiang’, Trương Nghệ Mưu còn dàn dựng hai màn trình diễn ấn tượng khác là ‘Impression: Liu Sanjie’ ở Quảng Tây và ‘Impression of West Lake’ ở Hàng Châu, trong chuyến khám phá Trung Quốc lần sau nhất định người viết sẽ đến xem 🙂

‘Impression Lijiang’ kéo dài 1 tiếng 30 phút, trình diễn 2 lần mỗi ngày: 10:30 sáng và 1:30 chiều, nắng sẽ phát mũ, mưa sẽ phát áo, rất hiếm khi nghỉ nên du khách đến bất kể mùa nào trong năm cũng có thể xem được. Giá vé là 190RMB/người (~ 28 USD), tuy không rẻ nhưng hoàn toàn xứng đáng để thưởng thức một không khí hoành tráng có một không hai giữa thiên nhiên núi non hùng vĩ. (Chú ý: màn trình diễn sẽ không có tiếng Anh mà chỉ có 2 màn hình ở 2 góc hiển thị thông tin về mỗi màn mùa)

Quang cảnh trước khi buổi trình diễn bắt đầu: khán đài đã kín chỗ

Màn trình diễn bắt đầu bằng thước phim ngắn giới thiệu lịch sử mảnh đất Lệ Giang 800 năm tuổi:

Sau khi tiếng nhạc nổi lên là đoàn vũ công nam tiến vào lễ đài:

Họ lần lượt tái hiện lại hình ảnh người con trai Lệ Giang tài ba khí phách, anh hùng trong chiến đấu, giỏi giang lúc thời bình. Mỗi màn múa đều có nhạc nền rộn rã hùng tráng vang dậy khiến người xem cảm nhận được cái hào khí cao nguyên:

Ngay sau đó là tiếng nhạc dìu dặt vang lên, các vũ công nữ tiến vào lễ đài, lưng đeo gùi chân nhịp bước, nhìn xa như những con kiến cần mẫn tha mồi về tổ:

Tiếp theo là màn trình diễn trên ngựa của các vũ công nam, đoàn ngựa tiến vào, phi nước kiệu trên vành đai cao nhất bao quanh sân khấu để chào khán giả. Du khách ai cũng ấn tượng, hết thảy đều la ó hay vẫy tay chào 🙂

Màn trình diễn tiếp theo là cuộc sống kẻ chợ bán buôn của người địa phương, cũng đánh bạc, cũng uống rượu, cũng gây gổ như ai … Rồi có một cô gái đem lòng yêu một chàng trai nhưng bố mẹ cô không cho, rồi người con gái đi lấy chồng xa, để lại mẹ già và em gái ở quê, chàng trai chạy theo nhưng chỉ thấy bóng mà không thấy người … Đây có thể coi là màn trình diễn đẹp và xúc động nhất của ‘Impression Lijiang’ trong tiếng nhạc nền ấm áp truyền cảm đã làm không ít du khách nữ rơi nước mắt! Sau bài viết này, người viết sẽ upload các đoạn nhạc nền lên, bạn đọc sẽ có dịp hiểu hơn vì sao ^^

Trong phối cảnh trời đất giao hòa đó, từ hai phía xa sân khấu hai đội vũ công nam và nữ tiến ra hát vang những khúc ca bản xứ, rồi lần lượt các vũ công trong trang phục đa sắc màu tượng trưng cho các nhóm người Tạng, người Nạp Tây và người Bái đi vào, cùng hòa chung lời ca:

Sau khi các vũ công lui xuống thì sân khấu dường như được chia ra làm đôi, phía dưới là các vũ công nam mặc quần áo sẫm màu trình diễn màn múa văn hóa Đông Ba, phía trên là một nhóm khác khiêng thẻ bài lớn và trống lên cao. Người Lệ Giang coi đó là cách để họ gửi thông điệp thiên nhân giao hòa. Màn đánh trống rất tưng bừng, đúng là sở trường của Trương Nghệ Mưu, sau mỗi tiếng hò là cả trăm chiếc trống đánh một nhịp, khi khoan nhặt, lúc lại dồn dập và đến cao trào thì khán giả phấn khích vỗ tay rào rào 😀

Màn trình diễn kết thúc là lúc toàn bộ vũ công nam nữ tiến ra sân khấu giao lưu với khán giả (bằng tiếng Trung) 😀 tuy không hiểu hết nhưng đại ý là: Quý khách có thích không? – Chúng tôi thì rất thích, chúng tôi tự hào là người Lệ Giang giàu truyền thống và lòng mến khách, hôm nay chúng tôi rất vui được đón quý khách ở đây, chúc quý khách cũng sẽ thấy vui và yêu quý mảnh đất này như chúng tôi đây, xin hẹn ngày tái ngộ! Nôm na nó thế 😛

Du khách nếu muốn có thể mua đĩa DVD của ‘Impression Lijiang’ ở cửa ra với giá 50RMB (~7 USD), trong đó có tặng kèm đĩa CD gồm toàn bộ 15 bài nhạc nền sử dụng khi trình diễn. Đĩa DVD này chỉ dài hơn 30 phút, tóm tắt lại màn trình diễn và quá trình dàn dựng luyện tập chứ không phải quay toàn bộ show diễn, nên cách duy nhất để xem tận mắt có lẽ là đến Lệ Giang một lần trong đời ^^

Để quay lại Lệ Giang, du khách có thể đi taxi từ chân núi hoặc đi xe buýt 7, nên lưu ý là taxi sẽ hết rất nhanh còn xe buýt thì không phải lúc nào cũng có! Ngoài ra có thể đi bộ ra đường lớn rồi vẫy bất kỳ xe nào chạy về hướng cổ trấn. Người viết làm như vậy và về đến cổ trấn với phí tổn 10RMB sau khi nhảy lên 1 xe tải nhỏ chở hàng 😀

… Rời núi Ngọc Long Tuyết Sơn mà lòng còn vấn vương … trong đầu vẫn ngân vang âm hưởng trống giục từng hồi và hình ảnh những vũ công nhảy múa trên nền trời xanh thẫm như một bức bích họa tạc vào không gian, con người tuy nhỏ bé nhưng lại rất mạnh mẽ … cảm phục cái tài đạo diễn của nghệ sĩ họ Mưu, càng thêm yêu thích nét văn hóa Nạp Tây của trấn Đại Nghiên ^^ Bài viết ngày 3 xin dừng ở đây, hẹn bạn đọc tiếp tục khám phá Lệ Giang ở bài viết sau.

Trung Hoa Du Ký – Ngày 2: đi Vân Nam

Ngày 2: Phàn Chi Hòa – Lệ Giang, Vân Nam

Trở lại với bạn đọc vào ký sự ngày thứ 2 🙂 Sáng sớm tàu chầm chậm vào ga Phàn Chi Hòa, là điểm dừng cuối cùng trong hành trình 15 tiếng từ Thành Đô, mọi hành khách đã trở dậy và sửa soạn để xuống ga. Khác với Thành Đô, Phàn Chi Hòa (Panzhihua) là 1 thành phố nhỏ và yên tĩnh hơn, nhà ga cũng ít người hơn, phía ngoài ga là các tuyến xe buýt đi trong thành phố. Để có thể đi đến Lệ Giang, người viết phải bắt xe từ nhà ga đến bến xe trung tâm (kiểu như ga Hà Nội ra bến Mỹ Đình, hay ga Sài Gòn ra bến xe miền Tây vậy :D). Chú ý: các tuyến xe đường dài từ Phàn Chi Hòa đến Vân Nam nói chung đều khởi hành từ bến trung tâm chứ không phải từ nhà ga, nên nếu bắt xe buýt từ nhà ga thì sau một hồi vòng vèo, xe buýt cũng sẽ đỗ lại ở bến trung tâm rồi từ đó chuyển xe khác để đi Vân Nam ❗ Cung đường Phàn Chi Hòa – Lệ Giang là một trong các cung đường chính nên việc mua vé khá dễ dàng.

(Do người Trung Quốc đọc từ phải sang trái, nên biển hiệu trên xe cũng phải đọc từ phải sang trái)

Giá vé Phàn Chi Hòa – Lệ Giang là 80 RMB/người (~12 USD), quãng đường 300km, thời gian ghi trên vé: 9:00 – 13:00, thời gian thực tế: 8 tiếng, đến Lệ Giang khoảng 5h chiều. Xe thường dừng 2-3 lần để ăn trưa và cho hành khách thư giãn.

Phàn Chi Hòa là một thành phố mỏ, cũng không có gì đặc sắc để nói nhiều, không khí trong thành phố nhuốm màu mờ mịt nửa khói sương nửa bụi đá. Xe buýt lao vun vút qua các giao lộ, hướng về phía núi chập trùng, báo trước một lộ trình dài và vất vả. Quả thực vậy, phần lớn quãng đường là những khúc quanh chữ S nối nhau vô tận, khi thì leo dốc dựng đứng, lúc lại biến mất trong rừng hoa cải vàng ruộm cuối thu rồi bất chợt xuất hiện ở lưng chừng đèo chênh vênh. Nếu ai đã từng thót tim khi leo đèo Hải Vân hay nghẹt thở những khúc cua của đèo Ngoạn mục tuyến Đà Lạt – Sài Gòn thì sẽ dễ tưởng tượng hơn nhiều.

Khi trời xế trưa, xe dừng để mọi người ăn uống và nghỉ ngơi khoảng 30 phút. Bữa cơm cao nguyên đầu tiên rất đậm đà và giá rất rẻ (13 RMB ~ 2 USD) 😀 Tiết trời ở độ cao 3000m so với mặt nước biển không quá khó chịu như người ta tưởng, trời rất cao và trong xanh, gió lạnh, mọi người chỉ cảm thấy hơi khó thở vì chưa quen hít nhiều khí lạnh và loãng vào phổi, nhưng ăn no xong thì mọi mệt nhọc tan biến. Lúc này đã hơn 1h chiều, xe sắp xuống thung lũng và chuẩn bị vào đến địa phận tỉnh Vân Nam.

Đường vào Vân Nam dễ đi hơn, hai bên đường là những hàng cây dài tăm tắp phảng phất vẻ đẹp của tháng lập đông, thời tiết đẹp và lý tưởng cho khách du lịch, hứa hẹn những ngày lạnh nhưng nắng ráo sắp tới 🙂

Xe đến Lệ Giang khoảng 5h chiều, sau khi dừng ở bến xe đường dài, hành khách có thể bắt taxi vào bên trong thành phố. Người viết đặt phòng ở Mama Naxi’s Guesthouse, đây là hostel được LonelyPlanet xếp hạng tốt nhất trong các hostel cho du lịch bụi ở Lệ Giang. Có thể điện thoại để hostel cho xe ra đón, phí đón khách là 3 RMB/người. Nhận xét chung về hostel này: vị trí vừa (khoảng 20′ đi bộ đến trung tâm cổ trấn); phòng nhỏ và ấm cúng, giá phải chăng (100 RMB ~ 15 USD); phòng có nước nóng và wifi miễn phí; phục vụ nhiệt tình và thân thiện; nấu món địa phương với giá vừa (15 RMB/người/bữa). Vì chiều đã muộn, người viết ăn tối ở Mama Naxi rồi bắt đầu ‘súng ống’ để khám phá Lệ Giang về đêm ^^ Nhưng trước hết muốn có đôi dòng về tỉnh Vân Nam nói chung và Lệ Giang nói riêng.

Vân Nam (Yunnan) là tỉnh cực tây nam Trung Quốc, có diện tích gần 400,000 km2 tức là rộng hơn cả Việt Nam, là ngôi nhà chung của 52 dân tộc (trên tổng số 56 tộc người toàn quốc), được coi là miền đất nhiều sắc màu văn hóa bậc nhất Trung Hoa. Đây cũng là mảnh đất được thiên nhiên ưu đãi với hệ động thực vật phong phú, nằm ở độ cao từ 1000 đến 3000m so với mực nước biển, quanh năm khí hậu ôn hòa, lại được tưới tiêu bởi hệ thống các sông lớn như Dương Tử, Hồng Hà, Mê Kông. Nhóm ngôn ngữ chính của Vân Nam là Tạng (Tibetan), Nạp Tây (Naxi), Bạch (Bai) tương truyền là 3 anh em sinh ra một nhà nói 3 thứ tiếng khác nhau, chia nhau ra sống ở những vùng khác nhau từ cao nguyên, trung du, đến đồng bằng 🙂

Khách du lịch biết đến Vân Nam là cái nôi đa tộc, cũng là một nơi gần như duy nhất ở Trung Quốc có tứ đại nội thị tượng trưng cho bốn mùa trong năm:
– Côn Minh (Kunming) – thủ phủ Vân Nam, quanh năm nắng ấm – được coi là “Xuân Thành” (thành phố mùa Xuân)
– Đại Lý (Dali) – kinh đô xưa của vương quốc Nam Chiếu từng nổi danh qua Thiên Long Bát Bộ – được coi là “Hạ Thành”
– Tây Song Bản Nạp (Xishuangbanna) – châu tự trị của người Thái ở Vân Nam – được coi là “Thu Thành”
– Lệ Giang (Lijiang) – thủ phủ của người Nạp Tây – được coi là “Đông Thành”

Lịch sử biết đến Vân Nam như một vùng giáp ranh quan trọng với Tứ Xuyên vốn là đất của nhà Thục thời Tam Quốc. Câu chuyện Gia Cát Võ Hầu dẹp loạn các tộc thiểu số, bảy lần bắt rồi bảy lần tha Nam Vương Mạnh Hoạch chính là trên mảnh đất Vân Nam này. Trước kia chủ tịch Hồ Chí Minh cũng đã từng hoạt động cách mạng ở Vân Nam những năm 1939 dưới bí danh Hồ Quang, thủ lĩnh Bát Lộ Quân, trước khi trở về Việt Nam. Bạn đọc có thể tìm hiểu thêm qua phim tài liệu “Bác Hồ ở Vân Nam” nếu muốn 😀

Trở lại với Lệ Giang, người viết sẽ đề cập cụ thể hơn về lịch sử, văn hóa, và hình thái xã hội của nơi này trong bài viết ngày 3 và ngày 4. Bài viết này gửi đến bạn đọc cảm nhận về một Đông Thành khi đã lên đèn, đẹp lung linh hơn tất cả những thành phố đêm người viết từng thấy qua ^^ Một Lệ Giang im lặng về đêm với sắc màu ấm cúng trong cái rét 8 độ C với những con đường lát đá ánh màu đèn lồng đỏ, những cửa hiệu nhỏ rực rỡ đèn bày bán đồ ăn và quà lưu niệm cao nguyên.

Đoạn đường đi ra chợ trung tâm (Square Market hay Sifang Market):

Các mái ngói được người dân ở đây khôn khéo gắn bóng đèn nhỏ vào, nhờ thế mỗi mái nhà và con đường trong cổ trấn đều rực sáng:

Chợ trung tâm cũng là nơi thích hợp cho các hoạt động mua sắm và ăn uống. Các ngân hàng, bưu điện cũng tập trung ở khu vực này, nhưng chỉ hoạt động đến 5h chiều:

Thị bò núi khô (yak meat) đặc sản của Vân Nam 😀 giá không rẻ chút nào!

Các biển hiệu ở Lệ Giang đều được viết dưới nhiều thứ tiếng, trong đó thú vị nhất là chữ tượng hình theo văn hóa Đông Ba (Dongba culture) của người Nạp Tây (Naxi), đây cũng là hệ thống văn tự độc đáo duy nhất còn lại trên thế giới hiện nay 😛

Từ chợ trung tâm, du khách đi thẳng tiếp sẽ ra đến quảng trường trung tâm (People’s Square) nơi có bánh xe nước khổng lồ, biểu tượng của Lệ Giang Cổ Trấn ^^ Trên đường đi sẽ vượt qua các bar và club nhỏ, đây có lẽ là dấu ấn của văn hóa ngoại lai du nhập vào Lệ Giang trong những năm gần đây. Các quán này trang trí bắt mắt, bên trong nhạc chát chúa pha đủ thể loại 😀 bên ngoài có các thiếu nữ ăn mặc trang phục truyền thống Nạp Tây chào mời du khách ghé chân:

Quảng trường trung tâm có thể coi là điểm cuối của cổ trấn, là chỗ giao cắt giữa phố cũ và phố mới của Lệ Giang, cũng là đường đi vào công viên Hắc Long (Black Dragon Park) – sẽ được tường thuật chi tiết trong bài sau 🙂

Đến tầm 10h đêm là các quán bắt đầu đóng cửa, du khách cũng tìm đường về nhà nghỉ. Đêm cao nguyên đầu tiên đẹp nồng nàn, thú vị lắm nếu nhấm nháp vị bùi bùi của thịt bò (yak meat) lại hít hà thêm ly trà nóng trước khi chui vào chăn ấm … nhiệt độ ngoài trời về đêm có thể xuống dưới 5 độ … Hẹn bạn đọc trong bài tiếp theo đón bình minh lên trên trấn Lệ Giang và tiếp tục cuộc hành trình khám phá mảnh đất này sâu kỹ hơn nữa 🙂

Trung Hoa Du Ký – Ngày 1: vào Thành Đô

Hành trình vạn lý qua 2 vùng Tứ Xuyên và Vân Nam phía Tây Nam Trung Quốc kéo dài 8 ngày và hơn 3000 cây số đường đi về sẽ lần lượt được gửi đến bạn đọc theo ký sự hình ảnh sau:
– Ngày 1: bay vào Thành Đô (Tứ Xuyên) rồi đáp tàu đi Phàn Chi Hòa
– Ngày 2: từ Phàn Chi Hòa bắt xe buýt đi Vân Nam, đến Lệ Giang cổ trấn lúc chiều tối
– Ngày 3 và 4: thăm thú Lệ Giang ngắm núi nhìn sông, đêm ngày 4 bay về Thành Đô
– Ngày 5: sáng xem gấu trúc Thành Đô, chiều bay đi Cửu Trại Câu
– Ngày 6: khám phá thiên đường hạ giới ở Cửu Trại
– Ngày 7: bay về Thành Đô, thưởng thức ẩm thực Tứ Xuyên
– Ngày 8: thăm thú phố phường; chiều bay đi từ Thành Đô, kết thúc lần đầu “Bắc tiến”

(Các thông tin dùng trong bài viết này và các bài tiếp sau là trải nghiệm cá nhân, thông tin về địa danh, thời tiết và giá cả … chính xác cho đến thời điểm viết 12/2009, có thể dùng để tham khảo trong vòng thập kỷ tới – không hơn).

Ngày 1: Malaysia – Thành Đô – Phàn Chi Hòa

Với giá cả 2 chiều bay Kuala Lumpur – Thành Đô rẻ hơn nhiều so với vé KL – Hà Nội và ngang ngửa KL – Sài Gòn nên không có gì ngạc nhiên là chuyến bay của AirAsia chật căng người và quần áo rét 😀

AirAsia X giống hệt AirAsia, khác mỗi chữ X … vì là hãng hành không giá rẻ nên mọi đồ ăn thức uống và dịch vụ giải trí đều bán trên chuyến bay 😀

Đồ nghề: Canon EOS 5D Mark II, ống Canon 17-40mm f4 L USM, ống Canon 70-200mm f4 L IS USM. Máy phụ: Canon G10 ^^

Thời gian bay: 4.5 tiếng, hạ cánh xuống sân bay quốc tế ShuangLiu, Thành Đô gần 2h giờ chiều ^^ Ấn tượng đầu tiên là sân bay Trung Quốc cực rộng, hành lang đến cực dài, và trời cực đẹp (11 độ, nhiều mây, không mưa, không nắng, gió nhẹ, thành phố chìm trong sương khói mùa đông). Kiểm dịch sân bay kỹ càng cẩn thận hơn so với Việt Nam hay Singapore, còn hải quan Trung Quốc làm việc nhanh nhẹn gọn gàng, tờ khai Hải quan của Trung Quốc rất đẹp nhưng khu vực này (như thường lệ) cấm chụp ảnh

Ra khỏi sân bay thì lựa chọn tốt nhất cho du khách là bắt taxi. Xe taxi của Trung Quốc nhiều và dễ bắt, thường có 2 màu trên thân xe, và luôn chạy theo đồng hồ nên chỉ cần đưa lái xe địa chỉ cụ thể là đủ. Quãng đường khoảng 22km có giá khoảng 60 RMB (~ 9 USD) đã bao gồm lệ phí sân bay.

Taxi Trung Quốc đi nhanh và lái lạng lách y hệt người Việt Nam đi xe máy 😀 Đáng chú ý là đường phố lớn của Trung Quốc rất hiếm xe máy, phần lớn người dân đi bộ hoặc đi xe đạp điện nên tiếng ồn khá thấp và trên trục chính chỉ toàn xe hơi. Mọi người đều tuân thủ luật lệ, các ngã tư đều có người điều khiển giao thông nhưng khuyến cáo là phải nhìn trước nhìn sau khi qua đường vì taxi và xe buýt Trung Quốc lái hơn trong phim …

Thành Đô (Chengdu) vốn được coi nút giao thông huyết mạch của Trung Quốc, vừa là ga chính đi các thành phố khác của Tứ Xuyên, lại cầu nối quan trọng đi các vùng phía Tây và phía Nam đất nước. Với mục đích thăm cả Tứ Xuyên và Vân Nam, người viết chọn Thành Đô là điểm dừng chân đầu tiên, từ đây có 2 lựa chọn chính (với giá cả hợp lý) để đi Vân Nam:

– Cách 1: bay hoặc đáp tàu đi Côn Minh (Kunming), lộ trình này cho phép du khách thăm Côn Minh – Đại Lý – Lệ Giang. Đây là lộ trình quen thuộc với các tour du lịch từ Việt Nam, tuy nhiên sẽ mất nhiều thời gian di chuyển trên tuyến Thành Đô – Côn Minh (xx giờ tàu), từ Côn Minh đi xe đến Lệ Giang mất thêm xx tiếng nên sẽ giảm thời gian ở chơi thăm Lệ Giang

– Cách 2: với ý định lấy Lệ Giang làm điểm nhấn của vùng Vân Nam mà bỏ qua Côn Minh và Đại Lý, người viết chọn cách 2 là đi tàu (15 tiếng) từ Thành Đô đến Phàn Chi Hòa (Panzhihua), bắt xe buýt từ Phàn Chi Hòa (7 tiếng) đến Lệ Giang.

Vé tàu ở Trung Quốc chủ yếu mua trực tiếp từ ga hoặc thông qua các đại lý du lịch trong nước. Vé tuy nhiều nhưng luôn luôn nên mua trước từ 3-5 ngày khởi hành vì số lượng người Trung Quốc đi tàu là cực cực lớn, một phần do yếu tố địa lý. Với họ, đi tàu 10-12 tiếng, vượt khoảng cách 800-1000km có thể xem là gần! Với khách du lịch nếu không có điều kiện mua vé trực tiếp thì nên nhờ khách sạn ở Trung Quốc đặt vé cho rồi nhận vé sau khi đã đến nơi.

Người viết đặt phòng với nhà nghỉ Sim’s Cozy Garden Hostel (website) – đây là 1 điểm dừng chân nổi tiếng cho khách du lịch bụi toàn thế giới, được HostelWorld và LonelyPlanet xếp hạng cao nhất trong nhiều năm gần đây. Sim’s Cozy do vợ chồng Sim (người Singapore) và Maki (người Nhật Bản) quản lý, đã hoạt động trên 20 năm, cực kỳ uy tín và nhiều kinh nghiệm về du lịch Tây Nam Trung Quốc; đồng thời hỗ trợ đặt thuê xe, vé tàu, vé máy bay, tổ chức tour ngắn ngày và dài ngày, xin giấy phép đi Tây Tạng …

Vài hình ảnh để bạn đọc tham khảo:

Sim’s Cozy có tủ sách và bộ sưu tầm phim nhạc khác đa dạng, khách có thể đặt cọc và mượn miễn phí 🙂 (tủ sách này không có cuốn nào tiếng Việt cả … ) Trong Sim’s Cozy cũng có nhà hàng nhỏ, phục vụ món ăn Âu-Á và đồ uống với giá cả phải chăng, chất lượng vừa vừa, mang phong vị món Nhật khá nhiều.

Từ Sim’s Cozy tuy không gần trung tâm thành phố, nhưng lại gần với ga tàu và thuận tiện đi thăm TT Bảo tồn và Nuôi dưỡng Gấu trúc của Thành Đô (sẽ được đề cập trong kỳ tới trong bài viết đầy đủ về Thành Đô). Sau khi đến Sim’s Cozy lấy vé tàu, người viết đi taxi ra ga tàu Thành Đô, khoảng cách 2km, giá 9 RMB (~ 1 USD).

Thành Đô có 2 ga lớn là ga phía Bắc (North Train Station) và ga phía Nam (South Train Station), trong đó ga phía Bắc luôn là điểm khởi hành của các chuyến tàu, các thông tin trên mạng nếu không ghi chú cụ thể thì mặc định là ga phía Bắc. Ga Thành Đô cực rộng, xứng đáng là ga tàu lớn của Trung Quốc 😀 trong bán kính vài trăm mét trước cửa ga cho đến bên trong ga chỉ toàn người là người, hành lý cũng khó mà nhìn thấy vì quá đông người. Các thông tin biển hiệu đều là tiếng Trung, nhưng số hiệu tàu – giờ khởi hành – sân ga hiển thị số nên vẫn có thể tìm được đúng tàu cần đi. Trước khi vào ga, hành khách phải đưa hành lý qua băng kiểm tra như ở sân bay. Nguyên tắc số 1 là giữ chặt vé + ví + tư trang, chen lấn nhiệt tình không khách sáo, và không đi theo đám đông nào cả vì tất cả mọi người đi về tất cả mọi hướng

Cách đọc vé tàu của Trung Quốc:

Thêm một điều nữa là các hành lang đi ra sân ga của Trung Quốc khá dài và lộn xộn, sẽ không có thang máy nên toàn bộ hành lý nặng nhẹ đều phải bê lên xuống cầu thang ❗ Trái với không khí ồn ã bên ngoài, sân ga rất ngăn nắp và rất sạch, mỗi toa sẽ có trưởng toa đứng ngoài chào khách và kiểm tra qua vé.

Lịch chạy tàu khá chính xác, thời gian sai lệch toàn tuyến chỉ trong vòng 30′, thông tin về lộ tuyến và lịch có thể tham khảo từ site China Highlights. Tùy thuộc vào hành trình mà có nhiều loại tàu, thông thường các tuyến Bắc Kinh, Thượng Hải, Hong Kong, Tây Tạng thì tàu rất tiện nghi và vé đắt hơn. Trên các tàu đều chia hạng toa: ngồi cứng (Hard Seat), ngồi mềm (Soft Seat), nằm cứng (Hard Sleeper), nằm mềm (Soft Sleeper); loại sau giá thường gấp rưỡi đến gấp đôi loại trước. Riêng các toa nằm, tuy chia ra nằm cứng và nằm mềm nhưng mỗi giường đều có gối chăn đệm, khác nhau chủ yếu là khoang nằm cứng có 3 giường (trên, giữa, dưới) còn khoang nằm mềm chỉ có 2 giường (trên, dưới); nên loại nằm cứng (Hard Sleeper) luôn là lựa chọn của du khách cho các chuyến đi trên 10 tiếng vì yếu tố chất lượng và kinh tế 😛 Bạn đọc nếu có ý định đi tàu hỏa du lịch Trung Quốc thì nên xem thêm từ site Seat61. Giá vé tùy vào loại toa và thay đổi theo vị trí giường nằm, giường dưới giá sẽ đắt nhất và giảm dần khi phải trèo cao 😀 Trong mỗi toa, hành khách có thể cất hành lý dưới gậm giường nằm hoặc để trên giá, và tất nhiên phải tự trông coi. Đầu mỗi toa là máy lấy nước nóng luôn có sẵn nước sôi 99 độ; phía cuối mỗi toa là phòng rửa và 2 buồng vệ sinh (cẩn thận không thừa vì toilet chỉ sạch trước khi tàu chạy !)

Sau khi đã lên tàu, trưởng toa sẽ đi kiểm tra vé từng hành khách, thu vé giấy và phát cho hành khách 1 thẻ bài (mang đậm phong cách Trung Quốc :D). Thẻ này phải giữ vì khi đến ga cuối, hành khách phải đổi thẻ để lấy lại vé, có thể mới ra khỏi ga được.

Chuyến tàu Thành Đô – Phàn Chi Hòa khởi hành lúc 5:36 chiều, quãng đường 823km, thời gian khoảng 15 tiếng, được xếp vào loại tàu đêm, sẽ đến ga Phàn Chi Hòa khoảng 8.30 sáng hôm sau. Ngay sau tàu khởi hành, nhân viên mặc đồng phục sẽ đi bán đồ ăn uống, đồ lưu niệm (rởm) và đồ dùng cá nhân (bàn chải, kem đánh răng, khăn mặt). Nếu có điều kiện thì hành khách nên mua đồ ăn mang theo, vì đồ ăn bán trên toa rất đắt, chất lượng trung bình. Như gói hoa quả chỉ đáng 10 RMB được bán 20 RMB …

Người đi tàu Trung Quốc kinh nghiệm đều mang theo bình đựng nước nóng để có thể lấy nước nóng uống trên tàu, pha trà, nấu mì … kiêm đánh răng rửa mặt buổi sáng 😀 Chú ý: tàu đêm Trung Quốc sẽ tắt đèn vào lúc 9:30 tối và chỉ bật lại vào 6:30 sáng hôm sau, sẽ có loa thông báo nhưng là tiếng Trung! hành khách nên ăn bữa tối trên khoang càng sớm càng tốt và nên có đèn pin phòng khi hữu sự ^^

Mọi người trên tàu phần lớn hiền lành thân thiện, đủ cả lứa tuổi trẻ già, hiếm người biết tiếng Anh, ai cũng thấy thú vị khi biết có hành khách Việt Nam đi tàu từ Tứ Xuyên (Sichuan) vào Vân Nam (Yunnan) 😛 và không kém phần ngạc nhiên là người Việt biết ít tiếng Trung 😮 chắc là nghĩ người Việt cái gì cũng biết keke Khi đêm xuống, tàu chạy cực nhanh (tốc độ hơn 100km/h) nhưng khá êm, nhiệt độ khoảng 9-10 độ trong khoang, thích hợp nhất là cuộn trăn nằm ngủ, xin hẹn bạn đọc bài viết ngày 2 🙂

Xuân, Hạ, Thu, Đông… và những cuộc đời

“Xuân, Hạ, Thu, Đông … rồi Xuân” (Spring, Summer, Fall, Winter … and Spring) là 1 phim đặc biệt nữa của đạo diễn Hàn Quốc Kim Ki-duk; phim vừa có nét dục vọng bản ngã như trong “Bad Guy” (2001) hay “The Isle” (2000) của ông, lại vừa phiêu diêu thoát tục trong cái đẹp hút hồn của tự nhiên. Phim rất ít đối thoại, xuyên suốt thời gian là sự luân hồi của bốn mùa, là cuộc sống trần tục ngay trong cửa Phật; xứng đáng là 1 bài thơ tuyệt tác về đời người.

Bộ phim bắt đầu nhẹ nhàng với phong cảnh mùa Xuân, giữa mặt hồ lặng sóng có 1 ngôi chùa còn cổng chùa thì lại nằm xa xa trên bờ, hai bên cửa là hai vị hộ pháp. Người xem có thể nhận ra ngay sự độc đáo sáng tạo khi ngắm nhìn ngôi chùa như 1 ốc đảo giữa mặt hồ xanh. Trong phong cảnh thoát tục đó, chỉ có 2 con người đang sống là sư ông và chú tiểu lên bảy. Cuộc sống tĩnh lặng trôi đi, thanh thản như nước mặt hồ.