Nepal hấp dẫn khách du lịch bởi những ngọn núi cao, những thung lũng sâu, những thác ghềnh trắng xoá, những khu rừng Quốc gia, và cả những di tích lịch sử văn hoá lâu đời. Nói đến Nepal, người ta nghĩ đến tháng ngày ròng rã leo núi vượt đèo, những phút giây say sưa ngắm Hy Mã Lạp Sơn ẩn hiện trong mây, những hứng khởi bay ngang nóc nhà thế giới, hay lúc thót tim chèo thuyền nhảy dù cưỡi voi và cả khi tấm tắc chiêm ngưỡng những công trình kiến trúc đậm nét Nepal – kết quả pha trộn đầy màu sắc của văn hoá cao nguyên Tây Tạng và Ấn Độ.
Trong khuôn khổ chuyến đi ngắn ngày của mình tới Nepal, tôi tự chọn cho mình một vài địa danh trong số rất nhiều điểm dừng chân được ưa thích ở Nepal. Bài viết của tôi không có tham vọng giới thiệu hết về đất nước hình thang này mà chỉ muốn ghi chép lại những điều được thấy trên đường thiên lý. Điểm đến đầu tiên của tôi là thành phố xanh Pokhara nằm ở phía Tây của thủ đô Kathmandu trong lòng thung lũng Pokhara – nơi hội tụ của những độ cao từ 1,000m cho đến 8,000m; cũng là thành phố lớn thứ 2 của đất nước. Bản đồ thành phố khá đơn giản chia làm khu phố mới (New Pokhara), khu phố cũ (Old Pokhara), và trái tim toàn thành phố là vùng hồ Phewa (Phewa Tal). Thông thường khách du lịch còn leo lên khu làng Sarangkot nằm cách Pokhara hơn 15km về phía Tây Bắc để ngắm được toàn cảnh thung lũng cũng như các đỉnh núi cao. Bài viết của tôi xin mượn tựa sách “Ngẫu hứng Sáng Trưa Chiều Tối” của nhà văn Tạ Duy Anh để dẫn truyện 🙂
1. Pokhara – Ngẫu hứng Chiều:
Pokhara đón chúng tôi trong tiết trời se lạnh nhiều mây mù cho dù lúc này đã xế trưa. Khách sạn tôi đặt là Hotel Travel Inn (Lakeside-6, Baidam) vị trí khá trung tâm ở khu phố mới với giá 20 USD/ngày, có nước nóng và Internet, cách sân bay khoảng 30′ chạy xe. Lấy phòng khách sạn xong, chúng tôi tranh thủ ăn trưa và bắt đầu khám phá Pokhara ngay đầu giờ chiều.
Vốn là điểm hội tụ của khách du lịch, đường phố Pokhara dường như chỉ có 1 nhiệm vụ duy nhất: kinh doanh ^^ Các cửa hàng cửa hiệu bán đồ lưu niệm, đồ dùng du lịch và quán ăn nối nhau san sát:
Các quán ăn ở Pokhara nói riêng và Nepal nói chung có thực đơn khá đầy đủ chia ra làm món Á, món Âu, và món truyền thống (Newari) nên du khách luôn có nhiều lựa chọn. Giá cả trung bình từ 6-8 USD mỗi người mỗi bữa (có cả tiền đồ uống). Chọn 1 quán có tầm nhìn tốt và không gian ấm cúng, tôi ăn bữa trưa đầu tiên trên nước bạn, cũng là tận hưởng sự thanh bình kỳ thú từ ban công nhìn xuống phố phường. Cũng xe máy, cũng ôtô con, cũng dây điện chằng chịt dọc ngang y hệt quê mình, có chăng là vắng tiếng còi xe và khói bụi 😀 tôi cảm tưởng như mình đang ở Việt Nam những ngày giáp Tết ^^
Từ khu phố mới ra đến hồ Phewa chỉ mất 10′ đi bộ. Hồ Phewa là hồ lớn thứ 2 của toàn Nepal, cũng có lẽ là nơi đẹp thu hút nhất trong toàn bộ Pokhara, tuy rằng hồ cũng không thơ mộng là mấy. Những hình ảnh đầu tiên của Phewa làm tôi nhớ đến bến đò chùa Hương ở Mỹ Đức, Hà Tây nhiều hơn 😀
Những chiếc đò trên bến Phewa ngang dọc nhiều màu sắc, nam thanh nữ tú Nepal nô nức lên đò qua hồ, lý do vì giữa hồ có đền thờ Barahi Temple. Giá đò từ bến sang đền và quay lại là 50 NPR/người, còn nếu thuê theo giờ đi vòng quanh hồ là 600 NPR/thuyền.
Chúng tôi cũng nhập hội với các nhóm này để thuê đò sang đảo thăm đền. Hồ Phewa tuy mát mẻ nhưng nước hồ không sạch, cá trong hồ nhiều và được đánh bắt để phục vụ kinh doanh ăn uống. Trên đường chèo thuyền, chúng tôi gặp nhiều nhóm bạn trẻ Nepal rất bạo dạn và nghịch ngợm, hầu hết đều nghĩ tôi là khách du lịch Trung Quốc 😀
Đền thờ Barahi Temple trên đảo giữa hồ đem lại cảm giác thất vọng tràn trề vì quy mô nhỏ bé và kiến trúc đơn giản, hơn cả là vì không hiểu rõ lắm đạo Hindu và đền không dành cho người ngoại đạo vào nên chúng tôi chỉ đứng ngoài chụp ảnh và quanh quẩn trên đảo đợi chuyến đò về 😀
Trời đã về chiều, từ phía đảo chúng tôi nhìn được thấp thoáng đỉnh Machapuchare nổi tiếng (tên khác là: Fish Tail) cao 7,000m nằm trong dãy Annapurna sừng sững phía xa:
Lái đò lại lần lượt trả khách về bến; trong bóng chiều lảng bảng, Phewa dần tối và trở nên cô tịch hơn, lòng người cũng theo đó mà chùng xuống. Chúng tôi quyết định sáng mai sẽ còn trở lại bến đò khi mặt trời lên với hy vọng nhìn được đỉnh Machapuchare rực rỡ hơn!
Sang, về ? (Bảo Sinh)
Cùng chung một chuyến đò ngang
Kẻ thì sang bến,người đang trở về
Lái đò lái mãi thành mê
Sang về chẳng biết mình về hay sang
Bước trở lại khu phố mới, từ rất xa trên đỉnh đồi xanh trước khi nắng tắt, tôi còn nhìn được bóng dáng của Stupa khổng lồ nổi tiếng của Pokhara mà tôi sẽ giới thiệu cụ thể hơn trong phần Ngẫu hứng Sáng của ngày du hý tiếp theo.
2. Pokhara – Ngẫu hứng Tối:
Pokhara về đêm lạnh hơn ban ngày và cũng vắng vẻ hơn hẳn, du khách dường như đã chui hết vào các quán ăn hay quán Internet cafe, để lại đường phố tĩnh mịch hắt ánh sáng từ những cửa hiệu bán đồ lưu niệm:
Internet ở Nepal tốc độ chậm và không ổn định có giá 50 NPR/giờ:
Bên trong các cửa hiệu Pokhara là vô số sách báo, tranh ảnh, bưu thiếp, bản đồ du lịch vùng Himalayas. Đây quả là thiên đường mua sắm đồ giả cổ cho những ai hứng thú với Phật giáo và Hindu giáo, nhưng phải luôn nhớ: mặc cả nhiệt tình, ép giá tối đa 😀 phần lớn các món đồ đều có thể trả giá bớt 50% thậm chí 70% so với giá gốc! Đây cũng là kinh nghiệm nhớ đời cho tôi vì mua hớ vài món đồ, đến khi về Kathmandu thì trình độ mặc cả đã được nâng lên một bậc ^^
Một số cửa hiệu này được bán bởi người Tạng từ Tây Tạng sang và giờ đã định cư tại Nepal. Điểm chung trong các cửa hiệu này nếu bạn bước vào sẽ nhận ra ngay: đó là lá quốc kỳ Tây Tạng Sư tử trắng bờm xanh và ảnh Đạt Lai Lạt Ma thứ 14 Tenzin Gyatso được treo ở vị trí trang trọng nhất giữa nhà. Điều này chúng tôi còn được diện kiến nhiều hơn trong ngày mai khi đi thăm 1 ngôi làng người Tạng ở Pokhara (xin giới thiệu với bạn đọc ở mục tiếp theo).
3. Pokhara – Ngẫu hứng Sáng:
Bình minh Pokhara bắt đầu từ khoảng 6h15 sáng, mặt trời lên rất nhanh nhuộm hồng ngọn Fish Tail. Sau giấc ngủ khoan khoái qua đêm trong tiết trời se lạnh 15 độ, chúng tôi nhanh nhẹn trở dậy và đi đón ánh dương ^^
Phố phường Pokhara cũng đang dần tỉnh giấc, hôm nay hứa hẹn sẽ là 1 ngày đẹp trời đầy nắng:
Như đã định từ hôm trước, chúng tôi rảo bước ra hồ để chào Phewa Lake. Quang cảnh bến đò vắng khách trong nắng sớm yên ắng và phong quang hơn nhiều:
Đỉnh Fish Tail và dãy Annapurnas có thể nhìn thấy rõ từ phía bờ hồ:
Hít thở không khí trong lành quanh hồ xong, chúng tôi bắt đầu lịch trình dạo chơi Pokhara sáng nay: leo lên World Peace Pagoda, ghé qua Old Pokhara, và thăm đền thờ Bindabasini Temple ^^
a) World Peace Pagoda – Tháp Hoà Bình – hay còn có tên khác là Shanti Stupa được xây dựng trên đồi nhìn xuống hồ Phewa và toàn thành phố Pokhara nhờ vào công sức các nhà sư Nhật nằm trong hiệp hội Japanese Nipponzan Myohoji với mục đích vừa hoằng trương Phật pháp cũng là thể hiện mong ước 1 thế giới hoà bình. Cho đến nay đã có hơn 80 tháp như vậy được xây dựng trên khắp thế giới (tham khảo). Từ khu phố mới New Pokhara, du khách có thể đi thuyền vượt hồ Phewa Tal rồi leo tiếp theo đường rừng với thời gian hơn 1 tiếng để lên đến đỉnh đồi hoặc thuê xe taxi chạy vòng qua hồ để lên đến gần đỉnh đồi rồi đi bộ 15′ sẽ tới nơi.
Đường xe chạy lên đồi là những khúc quanh gấp và nhỏ hẹp trên đường đá sỏi gập ghềnh, nhưng phong cảnh loang loáng trong nắng sớm nhìn từ trên cao xuống quả là đẹp tuyệt vời! Sau 20′ chạy xe, chúng tôi dừng lại ở bãi đậu và đi bộ từ đây leo lên đỉnh đồi.
Càng lên cao Pokhara càng thu vào tầm mắt xinh đẹp và xanh hơn. Đường lên đồi thoai thoải có trải đá nên đi lại không mấy khó khăn, tôi tranh thủ chộp được thành phố rẻo cao vẫn còn ướt sương sớm:
Sau 15′ leo đồi chúng tôi đã đền gần cổng vào khu World Peace Pagoda, xung quanh đây có vài nhà hàng nhỏ bán bữa sáng kèm chỗ ngồi ngắm cảnh:
Một em bé gái người Nepal chúng tôi gặp đang trên đường đi lấy nước từ Stupa xuống đồi:
Trước mặt chúng tôi giờ là khuôn viên của World Peace Pagoda:
Ngay chính giữa đỉnh đồi nổi bật lên kiến trúc màu trắng sáng với đỉnh mạ đồng vàng của Tháp Hoà Bình, mô phỏng lại hình dáng của Tháp Niết Bàn (Stupa of Nirvana) nằm trong bộ Như Lai Bát Tháp (Eight Great Stupas) của Phật giáo, lúc này đang vươn mình giữa trời trong cao xanh thăm thẳm:
Bước lên trăm bậc đá trắng, du khách sẽ được chiêm ngưỡng rõ hơn các trang trí ở 4 phía thân tháp hay chính là 4 sự kiện trọng đại trong đời của Đức Phật Thích Ca (Tứ Động Tâm):
– Lâm Tì Ni (Lumbini) nơi sinh của thái tử Tất Đạt Đa (Siddhartha):
– Bồ Đề Đạo Tràng (Bodhgaya) nơi Phật đắc đạo:
– Lộc Uyển (Sarnath) nơi Phật thuyết pháp lần đầu tiên:
– Câu Thi Na (Kusinara) nơi Phật nhập Niết bàn:
Nhưng đẹp nhất, lớn nhất và ấn tượng nhất vẫn là bức tượng Phật thuyết pháp với tay ấn chuyển pháp và nét mặt hiền từ được người Nhật xây dựng theo phong cách riêng của họ không lai tạp với hình tượng Phật Thích Ca của Ấn Độ, Tây Tạng, hay Trung Quốc. Tôi nhớ ra mình đã từng nhìn thấy hình ảnh này trong câu chuyện Chim Lửa của Osamu Tezuka, đã lâu lắm rồi …
Nhưng World Peace Pagoda không chỉ hấp dẫn du khách bởi kiến trúc Tháp Hoà Bình mà đây còn điểm ngoạn cảnh nhìn xuống toàn cảnh hồ Phewa và nhìn sang những đỉnh núi trắng của dãy Himalayas.
Lòng chảo Phewa phía dưới chân đồi trở nên xanh kỳ lạ với màu xanh của nước hồ, màu xanh của cây lá, và cả màu xanh của trời:
Cận cảnh một mép bờ hồ:
… Có tiếng động cơ ù ù trên cao, ngước lên chúng tôi gặp 2 máy bay cá nhân nhỏ đang lượn trên bầu trời Pokhara ngang qua World Peace Pagoda. Đây là môn thể thao Microlight Flights khá thịnh hành ở Pokhara, còn giá cả thì đắt kinh người (vài trăm EUR cho nửa tiếng bay!)
Ngắm cảnh và chụp ảnh chán chê, chúng tôi leo xuống đồi, tạm biệt ngọn đồi World Peace Pagoda và những màu xanh kỳ ảo để tiếp tục đến với khu phố cũ Old Pokhara.
b) Old Pokhara:
LonelyPlanet giới thiệu Old Pokhara (hay Old Bazaar) như 1 điểm đến để gần gũi với cuộc sống của người dân Nepal trước khi bị thương mại hoá bởi khách sạn và nhà hàng phục vụ du lịch nhưng bản thân tôi thì không nhận thấy vậy. Old Pokhara hay khu phố cũ Pokhara giờ là sự nhập nhằng giao thông, bụi bặm đường sá, và mai một văn hoá. Anh tài xế cho chúng tôi biết giờ người ta ít đến Old Pokhara hơn vì chính quyền thành phố không thành công trong việc bảo tồn các khu nhà cổ, nếu muốn tìm hiểu về kiến trúc Newari thì nên đến thủ đô Kathmandu và các vùng phụ cận Kathmandu sẽ xem được nhiều hơn.
Vài hình ảnh về Old Pokhara lúc gần trưa:
Bên trong khuôn viên các khu nhà này thường là sân lớn và nhiều gia đình quần tụ, cũng hao hao như các khu nhà tam gian hay gặp vùng đồng bằng Bắc Bộ với nhiều thế hệ sống chung:
Không ấn tượng với những dãy phố Old Pokhara, chúng tôi lại bắt taxi chạy thêm 15′ nữa ghé thăm đền Bindabasini Temple của đạo Hindu, cũng là điểm đến cuối trong buổi sáng nay.
c) Bindabasini Temple:
Xây dựng từ thế kỷ 17, trải qua nhiều lần tôn tạo và làm mới, đền Bindabasini là 1 đền thờ quan trọng ở Pokhara thờ nữ thần 8 tay Durga – biểu tượng sức mạnh của nữ giới đạo Hindu. Đền nằm trên 1 quả đồi thấp và được người dân địa phương đến cúng lễ rất đông.
Theo đoàn người đến viếng đền, chúng tôi cũng leo lên thăm quan; vì không phải là người theo đạo Hindu nên tôi chỉ đứng phía ngoài ngoạn cảnh đền. Một đặc điểm dễ nhận ra là kiến trúc khu đền này khá đơn giản và tương tự nhau, màu sắc đơn điệu không toát lên được vẻ trang nghiêm và ý nghĩa thứ bậc, một phần cũng là vì khách du lịch ít ai biết tiếng Nepal hay Hindi để mà tìm hiểu:
Những khuôn mặt trẻ thơ tôi gặp theo gia đình đi lễ:
Thấy tôi chụp ảnh này, bà mẹ đề nghị tôi chụp vài tấm kỷ niệm cho gia đình họ, nhưng bà quên nói đấy là đại gia đình chứ không phải là gia đình nhỏ! Hỏi ra mới biết họ đều là người Ấn Độ mới qua Nepal du lịch và đi lễ dịp Tihar (Lễ Ánh Sáng) của đạo Hindu:
4. Pokhara – Ngẫu hứng Trưa:
Tạm biệt gia đình người Ấn, chúng tôi lúc này đã đói cồn cào sau cả buổi sáng ngược xuôi nên bắt xe chạy về phố mới để ăn trưa. New Pokhara lúc này đã sầm uất náo nhiệt hơn, cửa hàng cửa hiệu mở ra buôn bán nhìn rất thích mắt ^^
Giá cả các loại bánh này khá rẻ nhưng ăn ngon tuyệt, tôi mua 4 cái hết 210 NPR tức là 3 USD hay 60,000 VND! đến giờ nhắc lại vẫn còn thòm thèm …
Chúng tôi chọn ăn trưa ở 1 quán ngay mặt đường có không gian bài trí rất đẹp cả trong lẫn ngoài: nhà hàng Once Upon A Time. Nếu sau này có bạn đọc nào ghé chơi Pokhara nhớ thử món ăn ở quán này bởi vị trí, phong cách phục vụ, chất lượng món ăn và đặc biệt là giá cả không có điều gì phải phàn nàn!
Phía ngoài nhà hàng:
Phía trong nhà hàng:
Và bữa ăn thịnh soạn phong vị Ấn Độ (chicken masala + cơm gạo dài) và Nepal (Nepali Set Lunch) kèm theo trà chanh nóng thoạt trông đã khó kìm chế được 😀 Một bữa ăn 2 phần như thế này có giá là 800 NPR, tương đương với 12 USD.
Phía trước nhà hàng Once Upon A Time là tán cây bồ đề lớn được treo rất nhiều cờ ngũ sắc Phật giáo. Dưới tán cây này chúng tôi gặp một người Tạng sinh ra ở Lhasa và sau này chuyển đến Nepal sinh sống đã vài chục năm, có lẽ là cùng thời đoạn năm 58 khi Đạt Lai Lạt Ma thứ 14 đi lưu vong khỏi Tây Tạng.
Sau bữa trưa no say, chúng tôi đi thăm một khu làng người Tạng ở Pokhara. Xung quanh Pokhara có 2 làng lớn mà người Tạng di cư từ Tây Tạng sang Nepal sống tập trung là: Tashi Palkhel ở phía Bắc, và Tashi Ling ở phía Tây Nam. Nơi đây cũng là nguồn sản xuất các mặt hàng giả cổ theo phong cách Tạng để bán cho du khách đến thăm Nepal nói chung và Pokhara nói riêng. Từ sau chuyến đi Tây Tạng mùa hè, tôi luôn có ấn tượng sâu đậm với những gì đến từ cao nguyên Tây Tạng huyền thoại, đó là lý do vì sao tôi ghé thăm Tashi Palkhel. Đường vào Tashi Pakhel dễ đi, chỉ vài cây số từ khu phố mới Pokhara, chúng tôi đặt chân vào làng lúc này đang yên tĩnh sau giờ nghỉ trưa:
Nếu như bạn có thời gian và hứng thú sưu tầm quà Tây Tạng thì Tashi Pakhel là lựa chọn số một trong Pokhara, ở đây bạn không gặp cái huyên náo ồn ào của những người bán hàng Ấn Độ, không có ai chèo kéo săm soi, bạn thả sức ngắm nghía lựa chọn và trò chuyện với người bán hay chính là những người tự tay làm ra các sản phẩm này:
Và giữa nhà tất nhiên sẽ là quốc kỳ Tây Tạng cùng ảnh của Lạt Ma Tenzin Gyatso như muôn năm nay chưa bao giờ thay đổi:
Đi sâu vào làng, chúng tôi gặp trường học, bệnh viện, sân bóng, và chợ – một quần thể nhỏ và sinh động người Tạng đã dựng lên để sống lại cuộc đời nơi đất khách:
Nổi bật nhất giữa Tashi Pakhel là tu viện Jangchub Choeling rực rỡ với kiến trúc điển hình:
Chính điện của tu viện màu sắc bắt mắt với kiến trúc nóc theo phong cách Tây Tạng trang trí bằng biểu tượng quen thuộc của Phật giáo: 2 con hươu chầu bên bánh xe Pháp. Phía trước sân là dãy đại kỳ, bên hông là khu tiếp đón khách du lịch:
Tu viện Jangchub Choeling không thu phí tham quan, du khách đến đây được thoải mái chụp hình ^^
Bên trong chính điện là sự trang nghiêm tĩnh mịch với tông màu mạnh mẽ phô trương mà tôi từng nhiều lần diện kiến. Nhưng chưa lần nào tôi bước vào một gian điện thờ Tây Tạng mà vắng bóng du khách như lần này. Có lẽ tôi cũng không tưởng tượng được rằng ở 1 ngôi làng nhỏ bé xa xôi giữa vùng ngoại ô Pokhara của đất nước Nepal còn nghèo nàn lạc hậu, tôi gặp lại những hình ảnh đẹp mê hồn về Phật giáo, những bức tượng thân của Phật Thích Ca (Shakyamuni), Bạch Đa La (White Tara), Phật Quán Âm nghìn tay mười một mặt (Avalokitesvara), những bức ảnh của Đạt Lai Lạt Ma và Ban Thiền Lạt Ma nghiêm cẩn trên bệ thờ… Xin gửi đến bạn đọc loạt ảnh tôi may mắn chụp được trong chính điện của Jangchub Choeling:
Và cả những vật dụng được dùng trong giờ giảng kinh tranh tụng:
Tôi mải mê chụp ảnh và tận hưởng không gian một mình, đến khi trở ra thì có nhà sư của tu viện đến đóng cửa chính điện:
Rời chánh điện, chúng tôi ghé vào ngôi điện nhỏ xây bên cạnh, trong là vòng xoay kinh luân khổng lồ giữa 4 phía tường bao có nghìn bức tượng Phật rất sống động. Nếu như ai đã có dịp viếng thăm Tây Tạng sẽ nhận ra nét thân quen này. Ở các tu viện như Sera Monastery, Lhasa hay Tashilhunpo, Shigatse luôn có các bức tranh tường mural hoạ hình Phật trong hàng nghìn tư thế pháp ấn và thủ ấn khác nhau; còn ở đây tôi bắt gặp những bức tượng nhỏ bằng đồng đặt trên giá nhiều tầng thay vì tranh vẽ:
Chúng tôi đi xoay kinh luân 3 vòng; trên nóc kinh luân có 1 thanh gậy, khi đi hết 1 vòng gậy sẽ đánh vào chuông nhỏ trên trần tạo ra tiếng kêu đinh đang ^^
Phía sau khu chính điện là khu nhà ở của tăng chúng tu học bên trong Jangchub Choeling, nhìn sơ cứ nghĩ là ký túc xá sinh viên 😀
Thăm thú Tashi Pakhel đã quá lâu, chúng tôi trở ra để tiếp tục hành trình, kế hoạch trong buổi chiều tối nay là lên Sarangkot – khu làng trên núi của Pokhara để sáng mai đón mặt trời lên và thưởng ngoạn không khí vùng cao. Trước khi đi, tôi còn kịp mang theo khoảnh khắc quý giá – những nụ cười người Tạng chào đón khách phương xa:
Con đường chạy lên Sarangkot đi qua một khúc quanh nhìn ra bờ sông mà người tài xế chỉ cho chúng tôi có tên là ‘White River‘, bắt nguồn từ những đỉnh núi xa xôi trong dãy Himalayas. Chúng tôi dừng lại vài phút hít hà cái mát lạnh tinh khiết thổi lên từ khúc sông và ngắm nhìn người dân Nepal quần tụ bên sông:
Dọc bờ sông trắng nắng chang chang nhưng dường như không ảnh hưởng mấy đến các bạn trẻ Nepal đang lần lượt kéo ra đây tâm sự mỗi lúc một đông 😀
Đến lúc tạm biệt bến sông, chúng tôi tiếp tục chạy lên Sarangkot, cũng vừa là kết thúc phần 1 ở đây và xin hẹn bạn đọc trong phần du ký tiếp theo: Nồng nàn Sarangkot